Öğrenciye uygun gelmeyebiliyor.

Hatta öğrenciyi okuldan, dersten soğutabiliyor.

Dolayısıyla bir öğretmenin ne anlattığından çok, nasıl anlattığı çok önemli.

Hem “Önemli olan konuşmak değil, konuşmayı bilmektir.”

“Yanlış üslup doğru sözün celladıdır.” der Sadi Şirazi.

Bir öğretmenin özellikle sakin ve esnek olabilmesi, öğrencinin başarılı olmasında çok belirleyici bir unsur.

“Nasıl öğrenmez?” demesi ve düşünmesi yerine, “Nasıl öğretebilirim?” düşüncesi ile davranmalı öğretmen öğrencisine.

Bu düşünce, öğrenciye sakin davranmayı ve dokunmayı sağlar. 

Zira “Nasıl öğrenmez?” düşüncesi veya bakış açısı, öğretmende “öfkeye” yol açar. 

Ama “Nasıl öğretirim?” “esnek” olmayı öğrenciye “sevgiyle” yaklaşmayı sağlar.

Doğal olarak öğretmene çok basit gelen okumalar, heceler ve işlemler öğrenciye çok zor gelebilir.

Öğretmene kolay gelen işlemler, okumalar, heceler öğrenciye de, “kolay gelmeli” hatasına düşmemeli.

Öğretmenin empatik davranması elzemdir. 

Öğrencinin dinamiklerini, perspektifini ve potansiyelini dikkate alarak empati kurmalı öğrenci ile…

Ses tonuna bile çok dikkat etmeli.

Gergin bir ses tonu ile öğretmen öğrencisine ders öğretmeye çalıştığını sanırken, çocuk kendisine kızıldığını, bağrıldığını, öfkelendiğini düşünür. 

Bu yaklaşımı sergileyen bir öğretmeni, öğrenci kendisine ders veren, ders öğreten olarak görmez, kendisine bağıran biri olarak kodlar öğretmenini.

İşte bu yaklaşım öğrencileri okumaktan, dersi anlamaktan koparır.

Bu durum, özellikle ana sınıfı ve ilkokul öğrencilerinde çokça yaşanılan bir sorun.

Nitekim bir çok öğrencinin okumaya geçmemesi veya okumayı geç öğrenmesinin bir sebebi hatta en önemli sebebi bu sorunlu yaklaşımdır.

Çünkü çocuk kendisine bağıracak, kızacak kişiden bişey öğrenemez, öğrenmek istemez.

Ayrıca okuyamaz, yapamaz gibi sözcüklerle “Kesin” yargıda bulunup çocukları “başarısız”hissettirip “etiketlendirmek” yerine, sakince “henüz” diyerek “esnek” olunmalı.

Henüz demek; ben senden vazgeçmedim, elinden tutmaya, yanında olmaya devam edeceğim demektir.

Çabayı ve emeği vurgular. 

Örneğin: “Yapamadı yerine henüz yapamadı.

Okuyamadı yerine henüz okuyamadı.

Yazamadı yerine henüz yazamadı.

Çözemedi yerine henüz çözemedi.

Başaramadı yerine henüz başaramadı.

Öğrenemedi yerine henüz öğrenemedi.”şeklinde esnetin.

Çünkü henüz ifadesi yapabilme tohumu ekiyor, yapabilme umudu veriyor. 

Çabalarsa, gayret ederse yapabilir, düşüncesi kazandırır.

Böyle düşünen yani henüz ifadesini kullanıp esneklik sunan bir öğretmen öğrencisini gözden çıkarmaz.

Başaramıyor deyip vazgeçmez öğrencisinden. 

Öğrencisini başarısız diye kodlamaz, etiketlendirmez.

Anne baba ve özellikle öğretmen olarak sergilediğiniz tutumla çocuğunuzun, öğrencinizin kafasında kendinizle ilgili bağıran, kızan biri algısı oluşturmayın.

Bu tutum çocuğunuzun, öğrencinizin öğrenmesini sekteye uğratır. 

Bu yaklaşım, öğrencinizin sizden düşünsel, duygusal ve zihinsel olarak uzaklaşmasına zemin hazırlar.

Bu sorunlu ilişki, en nihayetinde öğrencinizin sizden bağının kopmasına yol açar.

Çocuk sizi, karşısında ona okuma-yazma veya bir konuyu, bir işlemi öğreten biri olarak görmez, kendisine bağıran ya da en ufak hata yapılması durumunda kendisine bağırmaya hazır biri olarak sizi görür ve kodlar.

Dolayısıyla “Nasıl öğrenmez” yerine “Nasıl öğretirim” diyerek çocuğunuza, öğrencinize yardımcı olabilirsiniz. 

Bu anlayışla yanında olduğunuzu hissettirilebilirsiniz.

Onun hatasını arayan değil, hatasını hoş gören biri olarak sizi görmesini sağlayabilirsiniz.

Kısacası ne söylediğinizden çok, nasıl söylediğiniz çok önemli.

Ve ne anlatığınızdan çok, nasıl anlattığınız çok önemli.

Son olarak; hiçbir öğrenci için öğrenmedi demeyelim, “Henüz öğretmenim henüz öğrenmedi” diyelim…

Mehmet Şah Marhan
Eğitimci/ Aile Danışmanı 

Not: Bu yazıyı Dweck’in “Gelişebileceğinize inanmanın gücü” isimli TED konuşmasından esinlenerek yazdım.