Adilcevaz diğer ismi elcevaz, Bitlis iline bağlı, Van Gölü'nün kıyısında kalan bir ilçedir.
Tarihçe
Kentin adı Arapça Zatülcevz sözcüğünden türemiştir. Bu isim ilk olarak MS 890 dolaylarında burada kurulan bir Arap/İslam beyliğinin adı olarak görülür. Kentin daha eski olan esas adı Artske veya Artsike'dir. Bu isim muhtemelen Urartu dilindedir.
Adilcevaz'ın tarihi oldukça eskiye inmektedir. Bölgede öncelikle Urartular yerleşmiş, daha sonra Asurlular, Persler (MÖ.700), Makedonyalılar (330) buraya egemen olmuşlardır. MS.700 yıllarında Arap akınları buraya yoğunlaşmış, sonraki yıllarda bölge Araplar ile Bizanslılar arasında sürekli savaşlara sahne olmuş ve her iki toplum arasında zaman zaman el değiştirmiştir. Malazgirt Savaşından (1071) sonra da yörede Türkmenlerin egemenliği başlamıştır.Yavuz Sultan Selim'in çaldıran Savaşı'ndan (1514) sonra da Osmanlı topraklarına katılmıştır.1514 yılında Osmanlı hakimiyetine giren Adilcevaz bu tarihten sonra ekonomik ve kültürel açıdan gerileyerek önemsiz bir kasaba niteliğini kazanmıştır. Kent 1916-1918 yılları arasında Ruslar'ın askeri işgali altında kalmıştır.
Coğrafya
İl merkezine 90 kilometre uzaklıktadır.
İlçenin kuzeyinde Urartular'a ait bugün Kef Kalesi adıyla anılan bir kale vardır. Ermeniler döneminde de kent Artske adıyla anılmış ve Pznunik vilayetinin başlıca kenti olmuştur.
Nüfus
İlçenin nüfusu, 2009 yılı genel nüfus sayımına göre 32.582 kişidir. Bunun 14.428'i ilçe merkezinde, 18.154'ü ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır. Türkmen kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır.
İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; 1 belde, 28 köy ve 8 mahalleden oluşmaktadır.
Yıllara göre ilçe nüfus verileri
Yıllar Merkez Köyler Toplam
2009 14.428 18.154 32.582
2000 35174 20184 55358
1997
1990 10.103 16.847 26.950
1985
1980
1975
1970
1965
1960
Kültür
Adilcevaz'da Ekim ayının ilk haftasında geleneksel olarak Ceviz Festivali düzenlenir. Çeşitli etkinliklerle beraber cevizağası seçimi yapılır.
Ekonomi
İlçede yaklaşık olarak 30.500 adet ceviz ağacı bulunmaktadır. Yıllık fidan üretimi 10.000 adettir. Adilcevaz'da üretimi yapılan ceviz, dünya düzeyinde dereceye girmiştir. Bu cevizin kendine has bazı özellikleri mevcuttur.